zie ook filmpje hier...
donderdag 3 september 2009
De Zweden doen het!
Negatieve rente! Op deposito's van Zweedse banken bij de centrale bank. Zo hoopt de Riksbank ervoor te zorgen dat de banken weer aan bedrijven en elkaar gaan lenen, in plaats van hun liquiditeiten risicoloos op te slaan in de kluis van de centrale bank. Misschien een idee voor de ECB...?
Waarom we moeten twijfelen aan het herstel
Zitten we echt al in de herstelfase? Paul Tudor Jones, de best presterende hedgefondsmanager van vorig jaar, gelooft er niets van. Hij speculeert sinds enige tijd op een nieuwe economische terugval.
Jones is niet de enige. Ook andere ‘macro-fondsen’ dekken zich in tegen verslechterende omstandigheden, zo bleek uit een rondgang van persbureau Bloomberg.
Er zijn dan ook genoeg redenen om te twijfelen aan de robuustheid van dit herstel. Ik noem de vier belangrijkste:
1. Stimulering houdt een keer op
De economie groeit omdat overheden op enorme schaal geld in de economie pompen. De vele miljarden van Obama, Wen Jiabao en Merkel zorgen voor een kunstmatig opgeklopte vraag naar goederen en diensten.
Het idee achter de stimuleringspakketten is dat de overheid de haperende economie een flinke zet geeft, zodat de motor weer aanslaat. Vervolgens kunnen bedrijven en consumenten de zaak zelfstandig aan de praat houden.
Het eerste deel van die redenering blijkt te kloppen: de overheid heeft de economie weer gestart. Maar of de motor zonder extra overheiduitgaven blijft lopen, is nog steeds de vraag. Dat weten we pas als de stimuleringspakketten zijn uitgewerkt.
Wie gaat straks een auto kopen, zonder sloopregeling of andere premies? Wie bestelt een windmolen als de subsidieprogramma’s aflopen? Loopt de werkloosheid op, zodra het geld van de deeltijd-WW op is? Kan de crisiseconomie zonder de overheid? Waarschijnlijk niet.
2. Rotte banken
Banken zijn nog lang niet klaar met het schoonmaken van hun balansen en versterken van hun kapitaalpositie. Ze zitten midden in de overgang van te weinig eigen vermogen, naar ruim voldoende.
De enige manier waarop banken hun balans kunnen versterken is door zeer terughoudend te zijn met het uitlenen van geld. De kredietcrisis is nog lang niet voorbij. De bijbehorende recessie dus ook niet.
3. Minder consumptie
De Europese werkloosheid bereikte in juli de recordstand van 9,5 procent van de beroepsbevolking. Een omslag is nog niet in zicht. Iedere werkloze erbij is een consument minder. Voor de detailhandel en voor producenten van consumentenartikelen moet het ergste waarschijnlijk nog komen.
4. Rente en euro
Misschien nog meer dan aan uitbundige stimuleringspakketten van overheden, is het herstel van de afgelopen maanden te danken aan het zeer ruime geldbeleid van centrale banken. De officiële rente staat op nul of net daarboven en met directe interventies op de kapitaalmarkt wordt ook de lange rente laag gehouden.
Er komt een moment dat de centrale banken de geldkraan weer dichtdraaien. Het is goed mogelijk dat de Europese Centrale Bank daarvoor het startsein geeft, want in Europa zijn de centrale bankiers banger voor inflatie dan in de VS.
Zodra de markt daar lucht van krijgt zal de eurokoers gaan stijgen. Sommige analisten rekenen om een koers van minimaal $1,50. Zo’n dure euro maakt de export duur, en kan het prille herstel van de Europese economie snel ongedaan maken.
Jones is niet de enige. Ook andere ‘macro-fondsen’ dekken zich in tegen verslechterende omstandigheden, zo bleek uit een rondgang van persbureau Bloomberg.
Er zijn dan ook genoeg redenen om te twijfelen aan de robuustheid van dit herstel. Ik noem de vier belangrijkste:
1. Stimulering houdt een keer op
De economie groeit omdat overheden op enorme schaal geld in de economie pompen. De vele miljarden van Obama, Wen Jiabao en Merkel zorgen voor een kunstmatig opgeklopte vraag naar goederen en diensten.
Het idee achter de stimuleringspakketten is dat de overheid de haperende economie een flinke zet geeft, zodat de motor weer aanslaat. Vervolgens kunnen bedrijven en consumenten de zaak zelfstandig aan de praat houden.
Het eerste deel van die redenering blijkt te kloppen: de overheid heeft de economie weer gestart. Maar of de motor zonder extra overheiduitgaven blijft lopen, is nog steeds de vraag. Dat weten we pas als de stimuleringspakketten zijn uitgewerkt.
Wie gaat straks een auto kopen, zonder sloopregeling of andere premies? Wie bestelt een windmolen als de subsidieprogramma’s aflopen? Loopt de werkloosheid op, zodra het geld van de deeltijd-WW op is? Kan de crisiseconomie zonder de overheid? Waarschijnlijk niet.
2. Rotte banken
Banken zijn nog lang niet klaar met het schoonmaken van hun balansen en versterken van hun kapitaalpositie. Ze zitten midden in de overgang van te weinig eigen vermogen, naar ruim voldoende.
De enige manier waarop banken hun balans kunnen versterken is door zeer terughoudend te zijn met het uitlenen van geld. De kredietcrisis is nog lang niet voorbij. De bijbehorende recessie dus ook niet.
3. Minder consumptie
De Europese werkloosheid bereikte in juli de recordstand van 9,5 procent van de beroepsbevolking. Een omslag is nog niet in zicht. Iedere werkloze erbij is een consument minder. Voor de detailhandel en voor producenten van consumentenartikelen moet het ergste waarschijnlijk nog komen.
4. Rente en euro
Misschien nog meer dan aan uitbundige stimuleringspakketten van overheden, is het herstel van de afgelopen maanden te danken aan het zeer ruime geldbeleid van centrale banken. De officiële rente staat op nul of net daarboven en met directe interventies op de kapitaalmarkt wordt ook de lange rente laag gehouden.
Er komt een moment dat de centrale banken de geldkraan weer dichtdraaien. Het is goed mogelijk dat de Europese Centrale Bank daarvoor het startsein geeft, want in Europa zijn de centrale bankiers banger voor inflatie dan in de VS.
Zodra de markt daar lucht van krijgt zal de eurokoers gaan stijgen. Sommige analisten rekenen om een koers van minimaal $1,50. Zo’n dure euro maakt de export duur, en kan het prille herstel van de Europese economie snel ongedaan maken.
Oeso: Doemscenario is van tafel
Economische groei keert terug in de tweede helft van dit jaar, verwacht de Oeso. We krijgen geen W-recessie. Maar erg snel zal het herstel niet zijn.
Lees hier verder...
Lees hier verder...
Abonneren op:
Posts (Atom)